نام ۱۲ برج دائرةالبروج

نام ۱۲ برج دائرةالبروج

در اصل برگرفته از ۱۲ صورت فلکی منطقةالبروج. این نامگذاری بیش از دو هزار سال قدمت دارد و در حال حاضر به دلیل پدیده‌ای به نام تقدیم اعتدالین، ۱۲ صورت فلکی منطقةالبروج نسبت به ۱۲ برج هم‌نام آنها در آسمان جابه جا شده و تقریباً هر صورت فلکی به اندازهٔ یک برج (معادل ۳۰ درجه) به سمت شرق آسمان حرکت کرده است.

در بعضی نوشته‌های فارسی (قدیم) برج (آبام)، دائرةالبروج (آبامگرد)، منطقةالبروج (آبامگاه)، سیاره (گویال) نام گرفته‌اند.

 

علائم برجهای دوازده‌گانه

نام برج‌های دوازده‌گانهٔ دائرةالبروج با (معانی) و دیگر اسامی آنها عبارت است از:

1. برج حمل: (قوچ) قوچ - بره - گوسفند - گوسپند
2. برج ثور: (گاو نر) گاو - گاو نر
3. برج جوزا: (دوپیکر) دوپیکر - توأمان - زُروان
4. برج سرطان: (خرچنگ) خرچنگ - چنگار
5. برج اسد: (شیر) شیر یا شیر بزرگ - اسد اکبر - شیراختر
6. برج سنبله: (خوشه) خوشه - دوشیزه - عذرا - آناهیتا
7. برج میزان: (ترازو) ترازو
8. برج عقرب: (کژدم) کژدم - گژدم
9. برج قوس: (کمان) کمان - کماندار - کمانگیر - آرش - آرش کمانگیر - رامی - نیماسپ
10. برج جدی: (بزغالهٔ نر) بزغاله - بز - بز دریایی - کُریشک
11. برج دلو: (آب‌کش) آب‌کش - آبریز - بُرز - ساکب الماء
12. برج حوت: (ماهی) ماهی یا دوماهی - سمکةالشمالیة

تاريخچه ای از تقويم

 

...

1 . اسامي بروج دوازده گانه (اثني عشريه) در زبان عربي در شعر زير آمده است:

برجها ديديم که ز مشرق برآوردند سر     جمله در تسبيح و در تهليل حي لايموت

چون حمل، چون ثور چون جوزا سرطان و اسد   سنبله ميزان و عقرب قوس و جدي و دلو وحوت

 

2 . اسامي ماههاي فارسي نيز در قطعه اي چيني آمده است:

ز فروردين چو بگذشتي مه اردي بهشت آيد          سپس خرداد و تير آنگه چو مردادت همي بايد.

پس از شهريور و مهر و اَبان و آذر و دي دان       که بر بهمن جز اسفندار مذ ماهي نيفزايد

 

3 . به جهت سهولت يادگيري اسامي و ترتيب ماهها در دو بيت شعر آمده است:

ز محرم چو گذشتي بر سر ماه صفر                 دو ربيع و دو جمادي ز پي يکديگر

رجب است از پي و شعبان رمضان و شوال       بعد ذي حجه و ذي قعده چنين است خبر.     

 

4 . اسامي سالها به زبان ايغوري به نام حيوانات در قطعه شعري جمع شده است:

سيچقان و اود و بارس و پس توشقان لوي ئيل      بعد ئيلان يونت باشد بعد آنها قوي ئيل

پيچي ئيل از سالها نهم بود در نز ترک            پس تخاقوي است پس ايت و پس تنگوزئيل

و ترجمه فارسي آن:

موش و بقر و پلنگ و خرگوش شمار                  زان چار چو بگذري نهنگ آيد و مار

آنگاه به اسب و گوسفند است حساب              حمدونه و مرغ و سگ و خوک آخر کار

 

5 . اين نکته بيانگر اين حقيقت علمي است که بين ملت رومي علم نجوم و رصد و محاسبه جايي ندارد، اين در حالي است که برخي از اقوام ، مثل مصريها، بابليان، ايرانيان و در آخر يونانيان به شدت مشغول رصد و محاسبه گردش سيارات و شناسايي کرات ديگرو يافتن محاسبه طول و عرض جغرافيايي بودند و بالاخره با محاسبه تغيير و تبديل و اقتباس از ملل ديگر تقويم خود را اصلاح کردند.

 

6 . اسامي ماههاي رومي در قطعه شعر گونه زیر آمده است:

دوتشرين و دو کانون و پس آنگه     شباط و آزر و نسيان ايار است.

حزيران و تموز و آب و ايلول        نگه دارش که ازمن يادگار است.

...

ادامه نوشته